ZUS (Zakład Ubezpieczeń Społecznych) to instytucja, do której przedsiębiorcy odprowadzają składki na ubezpieczenia. Dla programisty na B2B to jeden z głównych kosztów prowadzenia działalności - około 1 600-2 000 PLN miesięcznie przy pełnym ZUS.
Rodzaje składek ZUS
Składki dzielą się na dwie grupy:
Składki społeczne (od podstawy)
- Emerytalna: 19,52% podstawy
- Rentowa: 8,00% podstawy
- Chorobowa: 2,45% podstawy (dobrowolna)
- Wypadkowa: 1,67% podstawy
- Fundusz Pracy: 2,45% podstawy
Składka zdrowotna
Od 2022 roku składka zdrowotna zależy od formy opodatkowania:
- Ryczałt: zryczałtowana (~381-1 145 PLN/msc zależnie od przychodu)
- Liniowy: 4,9% dochodu
- Skala: 9% dochodu
Podstawa składek (2024): Dla pełnego ZUS podstawa wynosi 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia, czyli około 4 694 PLN. Od tej kwoty liczone są składki społeczne.
Warianty ZUS
Pełny ZUS (duży ZUS)
Standardowy ZUS po 24 miesiącach od założenia działalności lub gdy nie kwalifikujesz się do ulg:
- Podstawa: ~4 694 PLN
- Składki społeczne: ~1 600 PLN/msc
- + składka zdrowotna (zależna od formy opodatkowania)
ZUS preferencyjny (ulga na start)
Przez pierwsze 6 miesięcy działalności możesz płacić tylko składkę zdrowotną (brak składek społecznych). Warunek: nie prowadziłeś działalności w ostatnich 60 miesiącach.
Mały ZUS
Przez kolejne 24 miesiące po ulce na start możesz płacić od niższej podstawy (30% minimalnego wynagrodzenia):
- Podstawa: ~1 272 PLN (2024)
- Składki społeczne: ~400 PLN/msc
- Brak Funduszu Pracy
Mały ZUS+
Dla firm o przychodzie do 120 000 PLN rocznie. Podstawa składek zależy od przychodu z poprzedniego roku (30-60% przeciętnego wynagrodzenia). Można korzystać przez 36 miesięcy w ciągu 60 miesięcy.
Uwaga: Niższe składki = niższa emerytura. Przy preferencyjnym ZUS Twoje konto emerytalne rośnie wolniej. Warto rozważyć dodatkowe oszczędzanie (IKE/IKZE).
Składka chorobowa - płacić czy nie?
Składka chorobowa (~115 PLN/msc przy pełnym ZUS) jest dobrowolna. Daje prawo do:
- Zasiłku chorobowego (L4) - 80% podstawy
- Zasiłku macierzyńskiego
- Zasiłku opiekuńczego
Większość programistów na B2B z wysokimi dochodami rezygnuje - wolą oszczędzać samodzielnie. Ale jeśli planujesz rodzinę, warto ją opłacać.
Terminy płatności
- Do 20. dnia miesiąca - za poprzedni miesiąc (dla przedsiębiorców bez pracowników)
- Składasz deklarację ZUS DRA
- Przy stałej podstawie możesz złożyć jedną deklarację na cały rok
Ile wynosi ZUS w 2024?
Orientacyjne kwoty miesięczne:
- Pełny ZUS + zdrowotna (ryczałt, przychód 200-300k): ~2 287 PLN
- Pełny ZUS + zdrowotna (liniowy, dochód 20k): ~2 580 PLN
- Mały ZUS + zdrowotna: ~780 PLN
- Tylko zdrowotna (ulga na start): ~381-1 145 PLN